De cijfers zijn bekend en schokkend. 1 op de 2 mensen krijgt kanker. Dat is 1 op de 6 mensen in het werkende leven. Je zou dus denken dat we daarom met zijn allen wel weten wat herstellen van kanker inhoud. Maar in plaats daarvan lijkt het wel alsof we met zijn allen wat kankermoe zijn. En vervaagt de interesse in het hele ziekte-en herstelproces snel! Tijd voor een oproep aan de werkvloer: informeer jezelf en ga voor maatwerk!

Wij zijn kankermoe!

Natuurlijk zeggen mensen niet letterlijk tegen mij: “Nou, nu moet het maar eens klaar zijn met ziek zijn!”. En je hoort er ook veel over, over kanker. Maar op het moment dat de behandeling achter de rug is, stoppen de kaartjes, appjes en belletjes. Als ik vraag wat mijn lotgenoten daarvan vinden, krijg ik vaak hetzelfde antwoord, namelijk: “Maar het begint dan pas echt!”. Wat we daarmee bedoelen is dat het herstel van de behandeling vaak als zwaarder wordt ervaren als de behandeling zelf. En juist op dat moment lijkt de omgeving dan wat kankermoe. Maar geloof ons, wij zijn zelf dan ook kankermoe, maar we hebben geen keuze! 

Een beter begrip begint bij jezelf:

In mijn ervaring vertellen artsen wel degelijk dat het herstel van kanker lang kan duren. Gemiddeld is dit 1,5 jaar na de behandeling en dat is zonder de chronische gevolgen mee te nemen. Alleen het moment waarop dit verteld wordt is lastiger, namelijk vaak vlak na de diagnose, bij het bespreken van het behandelingsplan. En daarna wordt het echt wel herhaald. Het is alleen nog steeds vaak tijdens die behandeling. Ik heb dat feit zelf dan ook niet opgeslagen. Ik stond nog veel te veel in de overlevingsstand. En dit hoor ik ook van anderen. Die overlevingsstand is allesomvattend. Er is dan geen ruimte voor “later”, alleen voor nu. Het gevolg is dat ik alles ook rooskleuriger vertelde aan mijn omgeving en die dat ook voor waar aannamen. Terwijl er niks van waar was. Het was mijn manier om door te kunnen gaan ondanks alle shit. Je wil niet meer “ziek” zijn.

Het is misschien niet eens verkijken, maar misvoelen.

Je voelt je vaak na bijvoorbeeld 2 maanden zoveel beter dan tijdens de behandeling. Daarmee kun je niet goed inschatten wat het eigenlijk met je lichaam en geest heeft gedaan. En al helemaal niet inschatten wat het op lange termijn met je doet! Ik zelf ging vol op adrenaline door! Mijn broer ging trouwen, ik was wel even ceremoniemeester! Werken? Natuurlijk, geen probleem. Nog niet de volle uren natuurlijk, maar het gaat echt super goed! Tot dat het niet meer gaat. Dat maakt het goed overbrengen van je herstel mogelijkheden bijna onmogelijk.

En dan de werkomgeving.

Er is een soort ‘druk’ om (vooral bij een positieve prognose) je als “beter” te gedragen na de behandeling. Een soort maatschappelijke verwachting. Je haar groeit immers weer aan, je bent niet meer ziek van de chemo, de kanker is toch weg nu? En daar komt dan nog bij dat je je een tijdje echt even “beter” voelde en je je ook zo hebt gedragen. Ik kan mij goed voorstellen dat het na een kleine periode van euforie, lastig is om te zien dat dat niet blijvend was. Daardoor ga je jezelf heel snel overvragen en ziet logischerwijs de werkvloer jouw uitdagingen niet helder. En dat terwijl dat plafond toch echt nog heel laag is. Dit is vaak pure onwetendheid en geen onwil. Maar resulteren helaas vaak in minder begrip en zeker minder handige opmerkingen en aannames.

Het zit hem in kleine dingen die gezegd worden. “Ga je niet mee uit eten?”, “Blijf maar lekker zitten, ik doe het wel”, “Ik ga niet ook nog voor jou zorgen hoor, haha!”, “Je hebt al je haar nog, was zeker geen zware chemo?”, “Ik heb je meteen in de ziektewet gegooid, dan hebben we dat ook geregeld!”, “Iedereen is weleens moe”.  En zo kan ik nog wel even doorgaan.

Hoe weet ik dit allemaal? In november 2024 ben ik een onderzoek gestart naar Werk en Kanker: voorbij de cijfers. Welke verhalen zitten bijvoorbeeld achter dat cijfer van 88% dat vind dat zijn werk veranderd is na de diagnose?

De waarheid is dat herstel van kanker grillig is. Je kunt er niet van op aan dat het een blijvende stijgende lijn is. Het is heel persoonlijk en vraagt een op maat aanpak. En daar mag van de werkvloer ook meer verwacht worden, want de herstellende heeft al genoeg aan zichzelf. Meer kennis over het herstelproces en het juiste gesprek kunnen voeren met de herstellende medewerker! Meer incheckmogelijkheden en, wat ik vooral hoor, weg met de standaard communicatie opzetjes. Terug naar de persoonlijke aanpak!

Zo wordt de regie teruggegeven aan de herstellende, maar hoeven ze het niet alleen te doen. Daarmee bereik je veel meer!

Ik hoop met mijn onderzoek werkvloeren te helpen dit te doen! Niet alleen voor kankerpatiënten, maar voor alles wat langdurig een uitdaging kan vormen op de werkvloer!